របៀបនិយាយ

មាត់ជាឧបករណ៍សំរាប់និយាយ តែការនិយាយត្រូយឲ្យសមហេតុផលផង​កុំឲ្យចេះតែ​និយាយ ដូចពាក្យខ្មែរថា (មាត់ត្រូវមានគម្រប)។ ការនិយាយត្រូវពិចារណា​លក្ខណៈ ៤ ដូចខាងក្រោម៖

ក. មិនពិត មិនមានប្រយោជន៍ មិនពេញចិត្តដល់អ្នកស្តាប់ មិនគួរពោល ដូចជាភូតកុហក​គេឲ្យគេលំបាកដើម្បីសើចលេងជាដើម។

ខ. មិនពិតមិនមានប្រយោជន៍ តែអ្នកស្តាប់ពេញចិត្ត ដូចជារឿងលេងសើចឥតប្រយោជន៍ ឬពាក្យអាសអាភាសន៍។

គ. មិនពិត មានប្រយោជន៍ ទោះជាអ្នកស្តាប់ចូលចិត្តក៏ដោយ ក៏មិនគួរនិយាយឡើយ។ ឧបមាថា យើងកុហកគេថា យប់មុិញអញយល់សប្តិឃើញភ្លើងឆេះផ្ទះឯង ឯងត្រូវនិមន្ត​លោកមកសូត្រមន្តទើបល្អ ។ល។

ឃ. ពាក្យពិតមានប្រយោជន៍ តែអ្នកស្តាប់មិនចូលចិត្ត ត្រូវពិចារណាកាលវេលាឲ្យសមគួរ​សឹមពោល ដូចជា ពោលណែនាំ ស្តីបន្ទោស ពីកំហុសខុសឆ្គងរបស់អ្នកដទៃ ត្បិតថាពាក្យ​នោះជាពាក្យល្អតែគេមិនចង់ស្តាប់ទេ ដូច្នេះយើងត្រូវឆ្លៀតពេលណាដ៏សមគួរដើម្បី​និយាយ។

ង. ពាក្យពិតមានប្រយោជន៍គេចង់ស្តាប់ ពាក្យនោះគួរនិយាយ។

...........................................................................................................................................................................................

ប្រភពអត្ថបទៈ មាគ៌ាជីវិត

អ្នកនិពន្ឋៈ ភិក្ខុ គូ សុភាព

វត្តនិគ្រោធវ័ន (គល់ទទឹង)

ព.ស. ២៥៥០